គណបក្សប្រឆាំងរបស់ប្រទេសថៃ ចោទអនុទីន ថាចុះ MOU រ៉ែកម្រជាមួយអាមេរិក អត់មានពិគ្រោះយោបល់ពីសភា
គណបក្សប្រឆាំងរបស់ប្រទេសថៃ បានចោទប្រកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រី អានុទីន ចានវីរៈគុល ថាបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា (MOU) ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើរ៉ែកម្រជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ដោយមិនមានការពិគ្រោះយោបល់ពីសភា ឬសាធារណៈ ដោយព្រមានថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងទុកឲ្យប្រទេសថៃងាយរងគ្រោះចំពោះផលប្រយោជន៍បរទេស។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ Khaosod នាថ្ងៃទី២៨ខែតុលាឆ្នាំ២០២៥។
MOU ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងកូឡាឡាំពួរកាលពីថ្ងៃទី២៦តុលា ស្វែងរកការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសថៃ និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងធ្វើពិពិធកម្មខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ពិភពលោកសម្រាប់រ៉ែសំខាន់ៗ និងធាតុកម្រ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះស្របនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងស្រដៀងគ្នាដែលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានបញ្ចប់ជាមួយនឹងម៉ាឡេស៊ី។
Chanin Rungthanakiat អ្នកនាំពាក្យរងគណបក្សភឿថៃ បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុ ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏សំខាន់បែបនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខា ដោយមិនបានជូនដំណឹងដល់ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ ឬសាធារណៈជន។
លោក Chanin បានប្រាប់ថា «អនុស្សរណៈលើរ៉ែកម្រអាចមាន ឬមិនអាចមានប្រយោជន៍ ប៉ុន្តែសំណួរពីរនៅតែមាន។ នៅពេលណាដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់អនុទីនចាប់ផ្តើមការចរចាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយហេតុអ្វីបានជាមិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយសភា ឬប្រជាជន? បញ្ហានេះសមនឹងទទួលបានការពិភាក្សាបើកចំហមុនពេលចុះហត្ថលេខា»។
លោក Phattarapong Leelaphat សមាជិកសភាបក្សប្រជាជននៃខេត្ត Chiang Mai ក៏បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ ដោយនិយាយថា MOU អនុគ្រោះផលប្រយោជន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងខ្វះការការពារបរិស្ថានច្បាស់លាស់។ លោកបានចោទសួរថាហេតុអ្វីបានជាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះអវត្តមានពីកំណត់ហេតុកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃទី២១ខែតុលារបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ហើយបានចោទប្រកាន់នាយកដ្ឋានឧស្សាហកម្មបឋម និងរ៉ែថាខ្វះបទពិសោធន៍ក្នុងការទាញយករ៉ែកម្រ។
លោក Phattarapong បានព្រមានថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចផ្តល់ឲ្យអ្នកវិនិយោគអាមេរិកមានសិទ្ធិចូលប្រើប្រាស់ធនធានរ៉ែ និងទិន្នន័យរបស់ប្រទេសថៃ ដោយមិនមានការការពាររឹងមាំប្រឆាំងនឹងការធ្វើឲ្យខូចគុណភាពទឹកពីប្រតិបត្តិការរុករករ៉ែ។ លោកបានបន្ថែមថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះប្រថុយនឹងការប្រែក្លាយថៃទៅជា«កូនបំណុលក្នុងសង្គ្រាមរ៉ែកម្ររវាងចិននិងអាមេរិក»។
លោកបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្អាកគម្រោងរុករករ៉ែកម្រទាំងអស់ និងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រ៉ែ ដើម្បីការពារបរិស្ថានឲ្យបានល្អប្រសើរ និងទប់ស្កាត់ការកេងប្រវ័ញ្ចពីបរទេស។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក Siripong Angkasakulkiat បាននិយាយការពារ MOU ដោយប្រាប់ថា វាមានគោលបំណងទាក់ទាញបច្ចេកវិទ្យាទំនើប និងការវិនិយោគដែលអាចជួយប្រទេសថៃអភិវឌ្ឍវិស័យរ៉ែកម្ររបស់ខ្លួនប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។
លោក Siripong បានដកស្រង់សម្តីលោកអនុទីនថា «រ៉ែដ៏កម្រគឺជាសារធាតុរ៉ែដ៏មានតម្លៃដែលអាចបង្កើនប្រសិទ្ធភាពផលិតកម្ម និងគុណភាពផលិតផល។ សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍធនធានទាំងនេះ ប៉ុន្តែប្រទេសថៃខ្វះចំណេះដឹងគ្រប់គ្រាន់ ដូច្នេះយើងត្រូវស្វែងរកបច្ចេកវិទ្យា និងជំនាញ»។
លោកបញ្ជាក់ថា អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នានេះមិនជាប់កាតព្វកិច្ច និងជាកម្មវត្ថុនៃច្បាប់ថៃ និងគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ។ លោកបានបន្ថែមថា «ប្រសិនបើនៅពេលអនាគត MOU ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមិនមានប្រយោជន៍នោះភាគីទាំងសងខាងអាចបញ្ចប់វាបានគ្រប់ពេល»។
យោងតាមកាសែត South China Morning Post កិច្ចព្រមព្រៀងរ៉ែកម្ររបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនជាមួយប្រទេសថៃ គឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រទូលំទូលាយដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើការផ្គត់ផ្គង់របស់ចិន បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងស្រដៀងគ្នាជាមួយម៉ាឡេស៊ី។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីទីក្រុងប៉េកាំងបានរឹតបន្តឹងការគ្រប់គ្រងការនាំចេញលើវត្ថុធាតុដើម និងបច្ចេកវិទ្យារ៉ែកម្រនៅដើមខែនេះ ចំពេលមានភាពតានតឹងពាណិជ្ជកម្មកើនឡើងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។
អ្នកវិភាគនិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាប្រភពជំនួសដ៏សំខាន់នៃសារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗដែលត្រូវការសម្រាប់ឧស្សាហកម្មរថយន្ត វិស័យការពារជាតិ និងបច្ចេកវិទ្យាជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួន៕